Ne, nije to naziv vojne vežbe.
Vilenica je pećina u Sloveniji, najstarija izložbena pećina u Evropi. Prvi turisti zabeleženi su još 1633. godine. Nalazi se pored sela Lokev u opštini Sežana, na Kraškoj visoravni. Duga je više od 1.300 metara, sa dubinom od 180 metara, a da biste došli do dela dozvoljenog posetiocima, zaista fascinantnog, morate sići niz gotovo 600 stepenica.
Od 1986. godine, u drugoj nedelji septembra, u pećini i njenoj okolini održava se Međunarodni književni festival Vilenica. Centralni deo festivala je uručivanje Evropske nagrade za književnost „Vilenica“, i to u pećinskoj dvorani Plesna, a dodeljuje je Društvo slovenskih književnika. Ovog septembra proslavljen je jubilej – 40 godina renomiranog festivala i nagrade. Laureat je bugarski pisac svetskog ugleda, Georgi Gospodinov. Kao i svake godine, nagrada je uručena uz prisustvo brojnih književnika i prevodilaca iz sveta, sa više od desetak književnih programa, u nekoliko mesta nekad pograničnog, a danas zajedničkog slovenačko-italijanskog prostora. Bez granica, bez viza i dokumenata, bez rampi i uniformisanih lica, bez čekanja u redovima. Skliznete iz jedne zemlje u drugu kao da ulazite u sopstveno kupatilo ili kuhinju. Uz zaboravljeni, prijatni osećaj slobode.
U Lokevu mirna, sunčana jesen. Kao i u ostatku Slovenije. Na čelu države je predsednica za ponos svojim biračima. Žena koja dobro zna šta su ljudskost i pravda i koja se ne libi da se za njih zalaže i van sopstvenog dvorišta. U svetu u kojem većina njenih kolega ćuti, i ne bi da se meša u poslove velikih sila, Nataša Pirc Musar javno poručuje: „Kroz naše postupke prema Gazi, mi otkrivamo ko smo.“
U Lokevu mirna, sunčana jesen. Kao i u ostatku Slovenije. Na čelu države je predsednica za ponos svojim biračima. Žena koja dobro zna šta su ljudskost i pravda i koja se ne libi da se za njih zalaže i van sopstvenog dvorišta
Tako se na jednom kraju bivše zemlje odvija normalan život, više nego normalan po našim merilima. U njenom istočnom delu, u bivšoj zajedničkoj prestonici Beogradu, i širom Srbije, dešava se deveti krug pakla. Teče vojna parada pod nazivom „Snaga jedinstva“.
Snaga? Koja snaga?
Snaga izanđalih, prastarih tenkova, i za veliki novac iznajmljenih iz inostranstva aviona i pilota?
Jedinstvo? Koje jedinstvo?
Jedinstvo na pravdi boga utamničenog, negvama okovanog studenta Bogdana i onih koji su ga takvog doveli da sahrani oca? Jedinstvo sa Bogdanovom majkom, čiji sin na produžetak utamničenja odgovara štrajkom glađu?
Jedinstvo unesrećene majke Dijane i onih koji joj prete prebijanjem jer učestvuje u kolektivnoj žalosti za stradalima, u kolektivnom vapaju za pravdom?
Jedinstvo između žandarmerije i naroda? Naroda koji finansira kupovinu svih tih šlemova i štitova, svih pendreka i zvučnih topova, iz čijeg džepa direktno idu sve njihove plate i bonusi, ne bi li čuvali red i pravni poredak?
Jedinstvo naroda sa ovima koji ruše pravni poredak, izjednačuju čuvare reda i kriminalce, izdaju naredbe i pujdaju ih na nas koji ih sve zajedno izdržavamo?
Jedinstvo između fašiste koji je omladinu zorno gurao u pogubni rat, a sad je na čelu nacionalnog teatra, i glumice koja je čitavog svog života neodvojivi deo tog teatra, i koja je dočekala da joj tu, pod novom komandom, kažu: „Marš napolje?!“
Jedinstvo sa emiterima laži, uvreda i pretnji preko svih medija bliskih vlasti? Sa uništiteljima plodne zemlje i poljoprivrede uopšte? Prodavcima vode i vazduha, dok cede poslednje kapi iz ove opljačkane i opustošene zemlje?
Jedinstvo sa bitangama dok nasrću palicama na porodične ljude koji su decu poveli na mirno popodne na fudbalskoj utakmici?
Ili si mislio na jedinstvo sa spaljenim štićenicima staračkog doma koji godinama, uz blagoslov tvojih službi, posluje bez ijedne potrebne dozvole? Možda jedinstvo sa šesnaest mrtvih ispod nadstrešnice i poluživom Teodorom?
Ostalo ti je, genije promašenih strategija, jedinstvo sa NULA ambasadora na tvojoj jadnoj paradi.
Pod nepostojećom zastavom.
